Co to jest serratia?

Serratia to rodzaj bakterii Gram-ujemnych, które występują naturalnie w różnych środowiskach, takich jak gleby, wody, rośliny oraz owady. Niemniej jednak, niektóre gatunki mogą powodować infekcje u ludzi. Te bakterie charakteryzują się odpornością na antybiotyki oraz umiejętnością przetrwania w warunkach szpitalnych, co czyni je szczególnie niebezpiecznymi dla osób z osłabionym systemem odpornościowym.

Występowanie i właściwości bakterii Serratia

Bakteria Serratia jest pospolitym składnikiem środowiska naturalnego. Można ją znaleźć w glebie, wodzie słodkiej i słonej, na roślinach, a nawet owadach. Stanowi naturalny składnik mikroflory niektórych organizmów, lecz w pewnych warunkach może być chorobotwórczy.

Jednak serratia, oprócz występowania naturalnego, często pojawia się także w warunkach szpitalnych, gdzie może stwarzać poważne ryzyko. Choroba rozprzestrzenia się przede wszystkim w miejscach wilgotnych, takich jak umywalki, słuchawki prysznicowe, aparaty oddechowe, cewniki i inne urządzenia medyczne. Dzięki zdolności przylegania do różnych powierzchni i tworzenia biofilmu może przetrwać przez długi czas nawet w miejscach, gdzie regularnie stosuje się środki dezynfekujące.

Najbardziej znanym gatunkiem jest Serratia marcescens, który charakteryzuje się produkcją czerwonopomarańczowego pigmentu zwanego prodigiozyną. Pigment ten pomaga roślinie przetrwać w różnych warunkach, a nawet może wzmacniać jej właściwości chorobotwórcze. Bakteria ta jest niezwykle odporna na dezynfekcję i antybiotyki, co utrudnia jej eliminację w placówkach służby zdrowia.

Ze względu na wysoką odporność i zdolność adaptacji Serratia marcescens stała się częstą przyczyną zakażeń szpitalnych, zwłaszcza u pacjentów z obniżoną odpornością, noworodków hospitalizowanych, a także osób korzystających z cewników lub innych urządzeń wspomagających oddychanie.

Zagrożenia i znaczenie serratii w medycynie

Niektóre gatunki z rodzaju Serratia, zwłaszcza Serratia marcescens, są uznawane za patogeny oportunistyczne, co oznacza, że mogą powodować infekcje u osób z osłabioną odpornością. Najczęściej występujące zakażenia wywołane przez te bakterie to:

• Zakażenia układu moczowego – zwłaszcza u pacjentów z założonym cewnikiem moczowym.
• Zakażenia dróg oddechowych – występują często u pacjentów poddawanych wentylacji płuc.
• Zakażenia ran – bakterie mogą powodować zakażenia ran pooperacyjnych lub oparzeń.
• Sepsa (zakażenie krwi) – w ciężkich przypadkach serratia może przedostać się do krwiobiegu i spowodować stan zagrażający życiu.

Jednym z głównych problemów związanych z zakażeniami wywołanymi przez serratię jest jej wysoka oporność na antybiotyki. Wiele szczepów jest opornych na powszechnie stosowane antybiotyki, co znacznie komplikuje leczenie. Dlatego tak ważne jest, aby w środowisku szpitalnym zwracać uwagę na profilaktykę i ścisłe przestrzeganie zasad higieny.

Ako sa dá chrániť pred infekciou Serratiou?

Zapobieganie zakażeniom wywołanym przez bakterię Serratia, zwłaszcza w warunkach szpitalnych, wiąże się z kilkoma kluczowymi działaniami:

• Higiena – dokładne mycie rąk jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania. Zarówno pracownicy służby zdrowia, jak i pacjenci powinni regularnie i prawidłowo myć ręce, zwłaszcza po kontakcie z pacjentami lub urządzeniami medycznymi.
• Dezynfekcja i sterylizacja – w szpitalach niezwykle istotna jest regularna dezynfekcja powierzchni, sprzętu i materiałów, które mogą mieć kontakt z bakteriami. Dotyczy to umywalek, respiratorów, cewników i innego sprzętu, który może być podatny na kolonizację bakteryjną.
• Sterylne środowisko podczas zabiegów medycznych – stosowanie sterylnych narzędzi i przestrzeganie ścisłych zasad aseptyki podczas zabiegów chirurgicznych lub wprowadzania cewników zmniejsza ryzyko wprowadzenia bakterii do organizmu.
• Kontrola zakażeń i monitoring – regularny monitoring i szybka identyfikacja przypadków zakażeń. Serratia w środowisku szpitalnym pozwala na wczesną izolację pacjentów i zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażenia wśród innych pacjentów.
• Odpowiedzialność za stosowanie antybiotyków – ostrożne i rozsądne stosowanie antybiotyków pomaga zapobiegać rozwojowi oporności bakterii, w tym Serratia. Stosowanie antybiotyków powinno być oparte wyłącznie na diagnozie i zaleceniach specjalistów.
• Wzmocnienie odporności – w przypadku pacjentów z osłabionym układem odpornościowym ważne jest skupienie się na wzmocnieniu odporności poprzez odpowiednie odżywianie, aktywność fizyczną i przestrzeganie właściwej opieki zdrowotnej w celu zmniejszenia ryzyka infekcji.